Sunday, September 13, 2009

SẮC MÀU


Cách đây hơn 15 ngàn năm, những người khắc tranh trên vách đá đã bắt đầu dùng màu sắc để trang trí cho hình vẽ. Sắc màu đầu tiên này nó mang hơi hướm của đất của đá. Màu vàng và đỏ của đất được vẽ xen kẽ với phấn trắng đá vôi. Đặc biệt màu đen được chế biến từ tro của xác những con vật bị đốt đi.
Ta có thể gọi đây là những màu sắc đầu tiên loài người dùng trong hội họa. Tuy nó thô sơ nhưng các nghệ nhân đã để lại những tác phẫm tuyệt vời trên vách đá. The Cave of Lascaux, Bison, là những thí dụ điển hình.
Có người cho rằng đây chính là cái sắc nguyên thủy của màu vàng ngày nay.

Theo các nhà sử gia, có một bằng chứng hiển nhiên cho thấy Người Ai Cập (Egyptian) đã tạo ra màu sắc thứ nhì cho nhân loại vào thời kỳ 4000 BC (Before Christ). Đó là màu xanh (Blue). Chất màu này chế biến từ cát và đồng, sau khi chúng được ghiền nát thành bột.

Màu nền thứ ba là Vermilion, còn gọi là thần sa, son, màu đỏ. Mặc dù Vermilion được phát hiện trên nhiều tranh khắc vẽ trên đá của người Pompeii vào thời kỳ 79 AD (Anno Domini). Nhưng vì nó không thuần đỏ mà mang chút sắc tím nhờ nhạt, nên không được công nhận là màu đỏ chuẩn. Dăm quyển sách xưa chép rằng màu đỏ thần sa thật sự xuất xứ từ China. Đất nước này đã từng là cái nôi của nghề làm giấy, mà Lu đã kể với cả nhà trong entry Papermaking. Người ta cho rằng người China đã biết chế biến và xử dụng màu đỏ từ hơn 2000 năm, trước khi nó xuất hiện trên tranh vẽ của người Roman. Chất liệu lúc bấy giờ là thủy ngân nấu lên cùng với lưu huỳnh.

Cũng không khó hiểu khi ta thấy người Hoa họ thích màu đỏ đến thế. Hài đỏ, áo cưới đỏ, kiệu đỏ, ngày lễ ngày tết họ cũng xem màu đỏ là màu may mắn.

Lu vừa kể cho cả nhà nghe xuất xứ của những nền màu nguyên thủy. Bi giờ nói đến cách pha chế. Xanh, đỏ, và vàng được gọi là những sắc màu chuẩn trong hội họa (primary colors). Chúng được gọi là màu chuẩn, vì chỉ cần ba màu này kết hợp với đentrắng ta có thể làm nên nhiều màu sắc khác nhau.

Bốn màu chính tạo nên bảng màu chuẩn.

Color wheel là một bảng màu sắc được Isaac Newton sáng tạo ra. Nhà vật Lý người Anh, cha đẻ của thuyết Earht's Gravity, dựa vào thí nghiệm sự liên hệ quang phổ của red và violet đã vẽ nên sự tương tác của bảng vòng tròn màu sắc.
Nhưng đây chỉ mới là bảng tiên đoán màu sắc biến đổi, nó chưa là một chuẩn mực cho các họa sĩ ngày nay căn cứ theo để pha chế đúng công thức. Vào năm 1766, Moses Harris đã edit và kết hợp thêm vào công thức của Newton, cho ra một bảng đồ màu sắc mà ta thấy ngày nay. Vòng tròn luật màu này cả nhà có thể tự download trên mạng, tự vẽ lấy, hay tiện nhất là đến những shop art tìm mua.




Hình tam giác trắng nói lên ba màu kết hợp được với nhau, đây còn gọi là cây kim giấy quay chỉ màu.


Primary : màu nguyên thủy
Secondary : màu trung chuyển
Tertiary : màu thứ ba
Mỗi khi vẽ cần nhất là suy nghĩ sẽ đi theo tone màu nào, sau đó cả nhà lựa ra mấy màu chính kết hợp với màu phụ sẽ cho ra màu cần thiết.
Bảng color có vòng kim quay như một game rulet, khi ta muốn biết màu đỏ đi với màu nào không bị chói, thì chỉ cần quay kim giấy xem hướng màu đối diện là màu nào? đó chính là màu kết hợp đúng nhất.
Cả nhà nhớ phải chú ý đến phần chuyển màu đi theo thứ tự đậm hay nhạt dần theo bảng hướng dẫn, đừng cắt ngang màu trung chuyển sẽ làm cho bức tranh bị lỗi nặng. Luật sắc màu này ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực art, design, và cả sân khấu, nhiếp ảnh.

Hôm nay tám tới đây thôi. Cả nhà ai có hứng thú vẽ thì thực tập trước đi héng. Khi nào bị bí thì hỏi tới đâu Lu trả lời tới đó. Còn nói về cách pha màu theo bóng râm, ánh sáng, nóng lạnh thì sẽ nói chi tiết hơn. Bi giừ Lu phải đi khò khò phát đã. Thấy có gì sai thì cứ góp ý nha, bên Mỹ là trao đổi kiến thức qua lại nếu thấy người ta sai thì góp ý, không nên êm lặng.

Bảng chuyển đổi màu contrast Black and White.

Đây là bài homework của Nu. Ku thầy bảo dựa vào Color Wheel sinh viên vẽ cho hắn một design. Lu nghĩ ra ống kính vạn hoa và tương nó lên tranh. Trông màu mè hoa lá cành phát khiếp lên được cả nhà héng.

Còn đây là một ví dụ về sự chuyển màu theo bảng chuẩn. Lu đã tạo nên cái sự lừa cho con mắt nhìn theo hình bậc thang. Hình vẽ cho bài viết NGÔN NGỮ CỦA KHÔNG NGÔN NGỮ của Lu.

SmileyCentral.com

8 comments:

  1. Hí hí...
    Bác Nu đi dạy hội họa đê!!!
    Cơ mà cháu học được vài thứ roài nhá.
    Rằng Người Ai Cập tạo ra sắc màu thứ nhì của nhân loại : blue
    Người Trung Hoa cho ra sắc màu thứ ba : red
    Nhưng cái sắc màu đầu tiên được xem là Yellow kia, không thấy bác Nu nói xuất phát từ đâu?

    Cháu còn học được từ các hình vẽ : Blue+Red=Black - Blue+Yellow=Green - Yellow+Red=Orange. Và cứ thế người ta pha màu từ ba màu chuẩn đó tạo ra các màu mới phải không ạ? :D

    ReplyDelete
  2. Ku Pan này lẩm xì cẩm quớ. Câu giả dụ đầu tiên bác Nu nói ở phần mở đầu í. Người ta cho rằng "màu đất vàng, đá đỏ thời nguyên thủy có lẽ là nguồn gốc của màu vàng ngày nơi" đới ku ợ :D...học được roài thì vẽ hình cho bác Nu xem đeee...cứ bò chạy tưng tưng tối ngày hoài nha :D

    ReplyDelete
  3. This comment has been removed by a blog administrator.

    ReplyDelete
  4. Ớ, sao cóc của mìn bị vùi dập ròi :-?

    ReplyDelete
  5. Mình thuộc hàng gia công, sinh ở đất Bắc, 8 tháng tuổi về quê cha ở Đà nẵng, sống ở Sgòn 8 năm, giờ thì quay đầu về lại Đn. Còn mỗi lần mà bơi thì cá sấu cũng nhường đường cho mình. Hình như dân Đà nẵng giỏi môn "nhúng" nước thôi, đi biển nhiều nhưng bơi thì dở ẹt.
    Lu chưa đi Cù lao Chàm thì hơi uổng, mình cũng mới chỉ được đi 1 lần nhưng rất ấn tượng.

    ReplyDelete
  6. Thanks LU. Cái tội lớn nhất của Bí là không biết vẽ LU à. Lớp 12 đi thì tốt nghiệp suýt nữa thì rớt đài môn địa lý vì vẽ hình "hoa hậu có hình thể đẹp nhất trong các quốc gia(VN)" xấu quá.
    Mơ được cầm cọ vẽ như LU quá nhưng chắc muộn mất rùi.

    ReplyDelete
  7. LU làm ơn gửi giùm Bí xin bức ảnh Thuyền nan vào địa chỉ Email được không? Cảm ơn Lu nhiều.
    hanglinhv@gmail.com

    ReplyDelete
  8. Vẽ vơ vào giết thời gian thôi Bí ơi. Mấy cái này là homework trong mấy lớp vẽ của Lu đấy. Thời gian rảnh Lu thích nhất là được nghịch màu và nghe nhạc rồi vẽ pậy chơi. Học sinh lười tới nay vẫn chưa chịu học cho xong ra trường :D

    ReplyDelete