CỔNG LÀNG CHÙA VIỆT NAM và TORII GATE

Lu có một vấn đề cần tìm ra câu trả lời.

Đó là ý nghĩa của những bức Đại Phi, Hoành Phi, Cuốn Thư, trên các cổng làng chùa Việt Nam.

Lu bắt đầu hơi bị hiểu nên đi từ đâu, ngâm kứu như thế nào, để có được câu trả lời thỏa đáng như bài viết về Torii Gate.

Cô dạy lịch sử của Lu phán rằng, tìm hiểu cái chi chi cũng phải đi từ chi tiết rồi đến tổng thể, có như thế mới không bị mù mờ.

Lu muốn mổ xẻ từ cấu trúc xây dựng, ý nghĩa, và tại sao nó ra đời. Cả nhà đợi Lu mổ xẻ xong rồi tám nhe, nếu không thấy Lu tám tỉnh gì...thì biết là Lu vẫn còn đang ngâm kứu.

Mờ, một công trình ngâm kứu thì đôi thì nó kéo dài qua nhiều thế kỷ, he he =))


TORII GATE:
The famous "floating" torii at Itsukushima Shrine.

Torii là tên gọi cho một dạng cổng cổ truyền của Nhật. Người ta còn gọi nó là cổng thiêng liêng, thông thường được đặt trước những ngôi mộ hay đền thờ của thần đạo Nhật Bản. Đôi khi cũng thấy nó xuất hiện phía trước mặt tiền của các ngôi chùa.

Cấu trúc cơ bản của một Torii bao gồm hai cột đứng song song, được cắt ngang phía bên trên bằng một thanh xà ngang, có tên gọi là Kasagi. Phía dưới Kasagi có thêm một thanh xà ngang khác được gọi là Nuki. Torii thường được làm bằng gỗ và sơn màu đỏ thần sa. Khi một số lượng lớn cổng Torii được xây nối tiếp nhau thì chúng có tên là Kuroki, hay còn gọi là "black wood". Ngày nay, Torii được làm bằng nhiều loại vật liệu đa dạng hơn như đá, kim loại, ect...

Cổng Torii mang ý nghĩa đánh dấu sự chuyển tiếp giữa hai thế giới thần thánh linh thiêng và bên ngoài đời trần tục. Những doanh nhân thành đạt ở Nhật để tỏ lòng biết ơn đấng linh thiêng, họ cho xây cổng Torii với mục đích dâng tặng.

Xuất xứ của Torii không được nêu rõ từ đâu, có nhiều giả thuyết khác nhau. Có học giả cho rằng, nó bắt nguồn từ cổng Torana của một tu viện tại Sanchi, thuộc miền trung Ấn Độ. Cũng có một vài học giả khác lại nêu ra lý thuyết Torii bắt nguồn từ Bairou nước China, hay Hongsalmun thuộc Korea.

Ý nghĩa của từ Torii cũng hoàn toàn mù mờ. Có sự suy diễn rằng nó được sáng tạo ra từ hình ảnh của cành cây chim đậu, "bird perch". Thần đạo Nhật bản thường suy nghĩ chim là sứ giả nhắn tin của thần thánh. Có một giả thuyết khác là Torii phát sinh từ câu "pass through and enter", mang ý nghĩa vượt qua thế giới trần tục để đi vào cõi thiêng liêng.

Multiple torii at Fushimi Inari-taisha, Kyoto.

Các ngôi đền càng có nhiều cổng Torii thì mức độ linh thiêng càng cao. Vượt qua một Torri để vào nơi tôn nghiêm người ta phải rửa sạch một bàn tay và miệng của mình bằng nước. Đây là một nghi lễ nhằm thể hiện việc tôn kính và giử mình trong sạch khi vào cầu nguyện.

Những phụ nữ đang có kinh nguyệt, và những ai đang chịu tang trong vòng một năm sẽ không được bước qua cổng. Lý do là thân thể của họ đang ô uế không tinh khiết để đi vào thế giới của thần thánh. Thay vào đó họ sẽ đến những ngôi chùa để xin cầu nguyện. Ngoài ý nghĩa đạo giáo, Torri ngày nay còn là biểu tượng cho đất nước mặt trời mọc.